Cách Kiểm Tra Hiệu Suất Điện Mặt Trời – Chính Xác Và Hiệu Quả

Cách kiểm tra hiệu suất điện mặt trời là yếu tố quan trọng giúp bạn biết hệ thống đang vận hành có ổn định, tiết kiệm điện và mang lại hiệu quả đầu tư như mong muốn hay không. Nhiều gia đình và doanh nghiệp tại Việt Nam đã lắp đặt điện mặt trời nhưng chưa nắm rõ phương pháp theo dõi, dẫn đến khó đánh giá được hiệu quả thực tế. Trong bài viết này, Ánh Dương Solar sẽ chia sẻ những cách kiểm tra hiệu suất điện mặt trời đơn giản, dễ áp dụng, giúp bạn yên tâm khai thác tối đa lợi ích từ nguồn năng lượng xanh này.

1. Hiệu suất điện mặt trời là gì?

Hiệu suất hệ thống điện mặt trời là mức độ tận dụng ánh nắng để chuyển thành điện năng sử dụng hoặc bán lên lưới. Chỉ số hiệu suất càng cao, chứng tỏ hệ thống hoạt động càng hiệu quả.

Công thức tính hiệu suất cơ bản:

Hiệu suất (kWh/kWp/ngày) = Sản lượng điện thực tế / Công suất hệ thống

Ví dụ: Hệ thống 3 kWp tạo ra 12 kWh/ngày → hiệu suất = 4 kWh/kWp/ngày → hoạt động tốt.

2. Tại sao cần kiểm tra hiệu suất định kỳ?

Kiểm tra hiệu suất hệ thống điện mặt trời theo định kỳ là việc làm cần thiết để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động tối ưu. Việc này giúp bạn:

• Phát hiện sớm sự cố kỹ thuật để kịp thời xử lý, tránh thất thoát sản lượng điện.

• Xác định thời điểm cần vệ sinh tấm pin hoặc bảo trì inverter, giữ cho thiết bị vận hành ổn định.

• Đo lường chính xác hiệu quả đầu tư, đảm bảo lợi nhuận đúng như dự tính ban đầu.

• Lên kế hoạch nâng cấp hoặc mở rộng hệ thống khi nhu cầu sử dụng điện tăng cao.

3. Cách kiểm tra hiệu suất điện mặt trời (4 phương pháp phổ biến)

Để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định và đạt hiệu quả cao, bạn có thể áp dụng những cách kiểm tra hiệu suất điện mặt trời sau đây:

3.1. Kiểm tra qua ứng dụng giám sát

Hầu hết các inverter hiện đại đều được tích hợp app giám sát thông minh. Chỉ với vài thao tác trên điện thoại, bạn có thể:

• Mở ứng dụng như Growatt, Hoymiles, SMA, Huawei Solar,…

• Theo dõi biểu đồ sản lượng theo ngày, tháng hoặc năm.

• So sánh dữ liệu với mức trung bình khu vực (khoảng 3.5 – 5 kWh/kWp/ngày).

3.2. Đọc đồng hồ điện tổng

Đối với hệ thống điện mặt trời hòa lưới, cách kiểm tra hiệu suất đơn giản nhất là dựa vào công-tơ điện 2 chiều của EVN. Bạn chỉ cần đối chiếu chỉ số điện phát với sản lượng chuẩn để biết hệ thống có đang hoạt động đúng công suất hay không.

3.3. Tính thủ công dựa trên sản lượng và công suất

Nếu bạn muốn tự mình kiểm tra, hãy ghi lại sản lượng điện (từ ứng dụng hoặc đồng hồ) rồi áp dụng công thức tính hiệu suất. Cách này giúp bạn đánh giá mức độ hoạt động của hệ thống theo ngày, tuần hoặc tháng một cách trực quan.

3.4. Sử dụng thiết bị giám sát chuyên dụng

Với những hệ thống điện mặt trời công nghiệp hoặc quy mô lớn, nên sử dụng các thiết bị đo lường chuyên nghiệp như:

• Đồng hồ đo dòng, áp (clamp meter).

• Logger ghi dữ liệu.

• Hệ thống SCADA giám sát sản lượng theo thời gian thực.

4. Yếu tố ảnh hưởng tới hiệu suất điện mặt trời

Hiệu suất của một hệ thống điện mặt trời phụ thuộc vào nhiều yếu tố, cả về thiết kế ban đầu và điều kiện vận hành thực tế. Dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất:

4.1. Góc nghiêng & Hướng tấm pin không tối ưu

Tấm pin mặt trời cần được lắp đặt với góc nghiêng phù hợp (thường từ 10–15 độ tại miền Nam Việt Nam) để nhận ánh sáng tối đa trong suốt cả năm.

Nếu lắp sai hướng (ví dụ hướng Bắc hoặc bị nghiêng quá ít), hiệu suất có thể giảm đến 10–25% so với thiết kế tối ưu.

4.2. Bóng râm từ cây, cột điện, nhà cao tầng

Chỉ một phần nhỏ của tấm pin bị che bóng cũng có thể làm giảm sản lượng cả chuỗi tấm pin (đặc biệt với hệ không dùng tối ưu hóa/optimizer).

Những bóng râm di chuyển theo thời gian như cây cối hoặc ăng ten nên được tính toán kỹ trước khi lắp đặt.

4.3. Bụi bẩn, phân chim bám trên bề mặt pin

Bụi bẩn, rêu mốc, hoặc phân chim làm giảm khả năng hấp thụ ánh sáng của tấm pin.

Một lớp bụi mỏng có thể làm giảm từ 5–15% hiệu suất, thậm chí cao hơn nếu để lâu không vệ sinh. Đặc biệt tại những khu vực có nhiều công trình xây dựng, nhà máy hoặc gần đường lớn.

4.4. Inverter hoạt động kém hoặc mất tín hiệu

Inverter là bộ não điều khiển hệ thống. Nếu inverter bị lỗi, mất kết nối mạng, hoặc hoạt động sai công suất, toàn bộ hệ thống sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Một số lỗi phổ biến: over voltage, lỗi MPPT, lỗi mạng,…

4.5. Cáp DC/AC bị tổn thất do đấu nối sai hoặc xuống cấp

Cáp điện bị lỏng, oxi hóa, hoặc dùng sai loại (kích thước nhỏ, không đúng chuẩn UV/solar) sẽ làm sụt áp, nóng dây và thất thoát điện.

Đây là lỗi thường thấy ở các công trình lắp đặt không chuyên nghiệp.

5. Làm thế nào để tăng hiệu suất hệ thống?

Để hệ thống điện mặt trời vận hành ổn định và đạt hiệu suất cao nhất. Người dùng cần kết hợp giữa bảo trì định kỳ và quản lý thông minh.

5.1. Vệ sinh định kỳ: 2–3 tháng/lần tùy mức độ bụi

Dùng nước sạch, chổi mềm hoặc khăn lau chuyên dụng để vệ sinh bề mặt tấm pin vào sáng sớm hoặc chiều mát.

Tránh dùng hóa chất mạnh hoặc rửa vào buổi trưa nắng gây sốc nhiệt cho kính cường lực.

Nên ghi chú lại thời gian vệ sinh gần nhất để lập kế hoạch đều đặn.

5.2. Đảm bảo lắp đặt đúng hướng và góc nghiêng

Hướng Nam hoặc Đông Nam là tối ưu tại Việt Nam.

Góc nghiêng nên điều chỉnh tùy vùng và mùa, hoặc lắp cố định theo khuyến nghị của đơn vị chuyên môn.

Trong trường hợp mái nhà không đạt hướng lý tưởng, có thể dùng khung nghiêng chuyên dụng hoặc dùng micro inverter để hạn chế ảnh hưởng.

5.3. Sử dụng inverter và tấm pin chất lượng, có bảo hành chính hãng

Thiết bị chất lượng cao tuy giá ban đầu cao hơn nhưng mang lại hiệu suất ổn định và độ bền lâu dài.

Nên chọn inverter từ các hãng uy tín như SMA, Solis, Huawei, Growatt… có hiệu suất chuyển đổi >97%, bảo hành tối thiểu 5 năm.

Tấm pin nên chọn loại có hiệu suất ≥ 20%, bảo hành hiệu suất 25 năm.

5.4. Kết nối hệ thống giám sát từ xa mỗi ngày

Ứng dụng giám sát giúp bạn kiểm tra sản lượng điện, cảnh báo sự cố và xem báo cáo hiệu suất dễ dàng.

Nếu phát hiện sản lượng giảm bất thường, có thể xử lý ngay mà không cần chờ hóa đơn điện.

Hệ thống giám sát còn hỗ trợ theo dõi từ xa trên điện thoại hoặc máy tính, tiện lợi cho hộ gia đình và chủ doanh nghiệp.

6. Kết luận – Liên hệ tư vấn điện mặt trời

Hiểu rõ cách kiểm tra hiệu suất điện mặt trời là bước quan trọng giúp bạn theo dõi và bảo trì hệ thống hiệu quả. Hãy biến thói quen kiểm tra hàng tuần/tháng thành một phần trong việc quản lý điện năng – để mỗi tia nắng đều sinh lợi tối ưu cho bạn.

Quý khách hàng có nhu cầu lắp đặt hệ thống điện mặt trời chất lượng, đảm bảo vận hành ổn định và đạt hiệu suất cao nhất xin vui lòng liên hệ với Ánh Dương Solar để được tư vấn và thiết kế giải pháp phù hợp:

• Hotline: 0982114115
• Địa chỉ VP: K13 Khu Thương Mại DV Trung Văn, Năm Từ Liêm, Hà Nội
• Địa chỉ VP: 17 Đường D1, Khu dân cư Sài Gòn Chợ Lớn, phường Bình Đông, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam
• Địa chỉ VP: 249 Phạm Hữu Lầu, phường Cao Lãnh, Đồng Tháp. (Nội Thất Hoàn Mỹ)
• Địa chỉ kho: 486/14a QL13, Khu  Phố 6, Hiệp  Bình  Phước, Thủ  Đức, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam
• Địa chỉ kho: 397 Nguyễn Sinh Sắc, phường Sa Đéc, Đồng Tháp. (đối diện công viên Bác Hồ)
• Địa chỉ kho: 9A Châu Văn Liêm, phường Mỹ Bình, TP Long Xuyên, An Giang
• Địa chỉ kho: Số 12 Thủ Khoa Huân, Phường Mỹ Tho, Đồng Tháp.